دانشکده علوم زیستی- دانشگاه الزهرا

میکروارگانیسم‌ها حسگرهایی دقیق برای ارزیابی خاک در مسیر بیابان‌زدایی

16 04 2022 00:00
کد خبر : 14214016
تعداد بازدید : 15

پژوهشگران دانشگاه الزهرا‌ س همگام با تحقیقات گسترده‌ی بین المللی، مطالعات مبسوطی در حوزه‌ی میکروبیولوژی بیابان را به انجام رسانده‌اند. دکتر پریسا محمدی عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا و مجری طرح "جداسازی و شناسایی میکروارگانیسم های مقاوم به تنش های زیست محیطی بیابان- مطالعه موردی بیابان کرمان" اعلام نمود: مطالعات معدودی در حوزه‌ی میکروارگانیسم‌های بیابانی ایران انجام گرفته است که از این میان 6 مطالعه آن، در قالب 3 رساله دکترا و 3 پایان نامه کارشناسی ارشد مربوط به دانشگاه الزهراس بوده است. بر اساس نتایج یکی از این مطالعات، تنوع میکروبی می‌تواند به عنوان شاخص دقیقی برای بررسی وضعیت خاک محسوب شود. بخش عظیمی از سطح زمین یا بیابان ‌است و یا در مسیر بیابان‌زایی قرار دارد. شرایط ویژه‌ی بیابان‌ها باعث می‌شود که سطح بیابان‌ها، تنوع پوشش جانوری و گیاهی معدودی داشته باشد و به‌نظر می‌رسد که جوامع میکروبی، موجودات غالب چنین اکوسیستم‌هایی باشند. با وجود نقش حیاتی میکروارگانیسم‌ها در فرآیند‌های خاک از جمله چرخه‌های ژئوشیمیایی عناصر و حفظ ساختار خاک، اطلاعات ما در زمینه‌ی تنوع آن ها در مناطق خشک و نیمه‌خشک که 40 % مساحت کره زمین و بیش از 70 % مساحت ایران را در بر می‌گیرند،‌ بسیار محدود است. در پژوهشی که اشاره شد تنوع میکروبی در پارک ملی "خبر و روچون" در استان کرمان به عنوان سایت مطالعه، انتخاب و با روش‌های وابسته به کشت و مستقل از کشت شناسایی شد. تنوع باکتری‌ها و قارچ‌ها در دو منطقه‌ی سرد و گرم در فصل بهار و پاییز با استفاده از روش توالی‌یابی نسل دوم بررسی گردید. علاوه بر تنوع میکروبی، خصوصیات فیزیکوشیمیایی و نیز فعالیت آنزیمی خاک مورد اشاره، بررسی شد. یافته‌ها نشان داد که با وجود تغییر نکردن خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک،‌ تنوع میکروبی آن بطور چشمگیری تغییر کرده است که نشان‌دهنده‌ی اهمیت جوامع میکروبی به عنوان حسگرهای حساس خاک است. بنابراین روش‌های نوین اکولوژی میکروارگانیسم‌ها، با پیش آگهی دقیق از تغییرات محیطی، قبل از مشاهده تغییرات ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک، می‌تواند در بررسی مدیریت منابع طبیعی و بیابان‌زدایی به کار گرفته شوند.
برخی از اطلاعات منتشره این پروژه در لینک های پیوست قابل دسترس است.

 

 

doi:10.1134/S1064229321040165

doi/10.15244/pjoes/85204

dx.doi.org/10.15666/aeer/1603_21132127

bjm.ui.ac.ir/article_22882_676d80f2856ff5d73f70711cb47fa0ff.pdf